Tablice okulistyczne nazywane są również tablicami Snellena, ponieważ zostały wynalezione przez Hermanna Snellena w 1862 roku. Holenderski okulista opracował tablice do badania ostrości wzroku, które z powodzeniem wykorzystywane są także we współczesnej diagnostyce optycznej. Tradycyjna tablica zbudowana jest z 11 wierszy z literami, których wielkość maleje od góry do dołu. Tablice okulistyczne należą do kategorii pomocniczego sprzętu okulistycznego i są niezbędnym wyposażeniem każdego gabinetu okulistycznego.
Badanie ostrości wzroku tablicami Snellena
Tablice okulistyczne wykorzystywane są w badaniu ostrości wzroku, które zaliczane jest do podstawowych badań okulistycznych. Służy ono ocenie zdolności rozdzielczej siatkówki. Badanie polega na odczytywaniu przez pacjenta kolejnych linii na tablicy z odległości 5 metrów. Najpierw pacjent zasłania sobie jedno oko uwypukloną dłonią lub specjalną przesłoną, a następnie czyta poszczególne wersy na tablicy, rozpoczynając od najwyższego. Najmniejszy rząd, jaki pacjent jest w stanie odczytać określa ostrość jego wzroku w badanym oku. Wartość tą bardzo łatwo sprawdzić, ponieważ każdemu rzędowi przypisana jest konkretna wartość ostrości wzroku, która odpowiada przewidywanej mocy soczewki. Badanie ostrości wzroku z wykorzystaniem tablic Snellena pozwala określić typ ostrości wzroku zgodnie z podziałem na wzrok normalny, wzrok prawie normalny, słabowzroczność lekką, słabowzroczność umiarkowaną, słabowzroczność głęboką oraz ślepotę całkowitą.
Ostrość wzroku zapisywana jest w postaci ułamka, którego licznikiem jest 5 (odległość, z której pacjent odczytuje znaki), a w mianowniku wartość, która znajduje się obok ostatniego odczytanego rzędu. Wielkość ta to odległość w metrach (D), z jakiej zdrowe oko powinno widzieć cały znak. System oceny ostrości wzroku do dali obejmuje następujące wartości: 5/50, 5/25, 5/20, 5/12.5, 5/10, 5/6.25 i wreszcie 5/5, kiedy pacjent prawidłowo rozpoznaje znaki z najniższego rzędu tablicy. Znaki, umieszczone na tablicy Snellena nazywane są optotypami.
Jakie są rodzaje tablic okulistycznych?
Tablice okulistyczne najczęściej produkowane są z tektury. Standardowo dostępne są na rynku produktów okulistycznych w wariancie literowym lub cyfrowym. Znaki na tablicy umieszczane są w wersji prostej lub odwróconej. Ciekawą alternatywą tradycyjnych tablic okulistycznych są tablice Snellena dla dzieci nieumiejących czytać, na których zamiast liter lub cyfr umieszczone są symbole graficzne. Tablice okulistyczne wykorzystywane są do badania ostrości wzroku do dali lub do bliży. Badanie ostrości wzroku do bliży polega na czytaniu z odległości 30 – 35 cm, każdym okiem z osobna. Tablice Snellena do bliży posiadają zestandaryzowany tekst lub optotypy obrazkowe. Przy każdym fragmencie tekstu zapisana jest wartość dziesiętna, która określa siłę ostrości wzroku przy czytaniu z bliska.
Współcześnie, tradycyjne tablice tekturowe często zastępowane są elektronicznymi rzutnikami optotypów z funkcją podświetlenia znaków. Niemniej jednak, zawsze znaki o barwie czarnej umieszczane są na białym, matowym tle. Grubość znaków na tablicach okulistycznych jest ściśle określona, a odstępy pomiędzy nimi są jednakowe. W sieci można znaleźć nawet tablice okulistyczne on-line, przeznaczone do wydrukowania w formacie A4 i odczytywane z odległości 80 cm. Pamiętajmy jednak, że badanie wykonane z ich udziałem nie jest profesjonalne i nie można go traktować jako alternatywy wizyty u okulisty.
